دوش سرد یا دوش گرم؟

قرن‌ها است که مردم از آب درمانی استفاده می‌کنند و دمای آب فاکتور کلیدی در نتیجه‌ای است که از این درمان می‌گیرند. بسیاری از مطالعاتی که در مورد تأثیر دمای آن بر بدن انجام شده است، آزمایش غوطه‌وری بعد از تمریناتی مانند آموزش بدنسازی را در بر می‌گیرند. در این مقاله می‌خواهیم با استناد به این مطالعات در مورد این که کدام بهتر است، دوش سرد یا دوش آب گرم صحبت کنیم.

فواید دوش سرد

اگرچه گرفتن دوش آب سرد بعد از آموزش بدنسازی تجربه خوشایندی نیست، اما فوایدی دارد. برای مثال کاهش التهاب و تورم، کاهش اسپاسم عضلانی و اثرات تسکین دهنده. نتایج یکی از مطالعات قدیمی که در سال 2000 روی واکنش بدن به دمای آب انجام شد، نشان داده است که آب سردی که در حدود 14 درجه سانتی گراد است، می‌تواند نتایج زیر را به دنبال داشته باشد:

• افزایش متابولیسم یا همان سوخت و ساز بدن
• افزایش ضربان قلب و فشار خون
• افزایش سطح مواد شیمیایی عصبی دوپامین و نوراپینفرین
• کاهش سطح کورتیزول یا همان هورمون استرس

برخی شواهد نشان می‌دهند که تماس آب سرد با بدن مفید است. اما قبل از دوش گرفتن بعد از آموزش فیتنس در منزل، باید بدانید که دوش آب سرد خطراتی دارد. از آنجایی که فوران ناگهانی آب سرد به بدن شک وارد می‌کند، می‌تواند برای افراد مبتلا به بیماری قلبی خطرناک باشد و باعث حمله قلبی یا بی‌نظمی ریتم قلب شود.

1.      بهبود گردش خون

قرار گرفتن در معرض آب سرد باعث انقباض عروق خونی سطح پوست می‌شود. این مسئله جریان خون را از سطح پوست منحرف می‌کند. در واقع، یک مطالعه کوچک در سال 2019 نشان داد که گرفتن دوش آب سرد بعد از ورزش ممکن است با خنک کردن بدن، آب رسانی عمومی را بهبود بخشد. همانطور که خون از پوست دور می‌شود، رگ‌های خونی در بافت‌های عمیق‌تر بدن منبسط می‌شوند. این باعث بهبود گردش خون در بافت‌های عمیق‌تر می‌شود.

1.      کاهش سطح کورتیزول

کورتیزول هورمونی است که بدن در زمان استرس ترشح می‌کند. بنابراین کاهش سطح کورتیزول در خون می‌تواند به کاهش سطح استرس کمک کند. منابع معتبر محققان خاطرنشان می‌کنند که وقتی کسی دوش آب سرد می‌گیرد، سطح کورتیزول او کاهش می‌یابد. اگر به یادگیری آموزش رایگان بدنسازی می‌پردازید بهتر است دوش آب سرد را بعد از تمرینات خود امتحان کنید.

2.      کاهش درد

براساس منابع معتبر، قرار گرفتن در معرض آب سرد بعداز آموزش فیتنس در منزل، باعث ایجاد یک پاسخ خودکار به درد، با نام بی‌دردی استرسی(SIA) می‌شود. SIA پاسخی است به درد که در طول یا پس از قرارگیری در معرض محرکی استرس‌زا مانند آب سرد باعث کاهش آن می‌شود.

3.      کاهش درد و خستگی عضلانی مرتبط با ورزش

یک مطالعه قدیمی در سال 2009، تأثیرات آب سرد را بر عملکرد فیزیکی ورزشکاران آزمایش کرد. پس از ورزش یا آموزش رایگان بدنسازی ، برخی از ورزشکاران در آب سرد و برخی دیگر در آب ولرم غوطه‌ور شدند. محققان هیچ تفاوتی در عملکرد بدنی بعدی بین دو گروه پیدا نکردند، همچنین تفاوتی در میزان آسیب عضلانی یا التهابی که شرکت کنندگان تجربه کردند پیدا نشد. با این حال، درک درد عضلانی و خستگی عمومی در گروهی که آب سرد دریافت کردند، به طور قابل توجهی کمتر بود. این اثر روانی می‌تواند در طول ورزش‌های رقابتی مفید باشد.

فواید دوش گرم

پیش از آن که فواید دوش آب گرم را معرفی کنیم، باید به این نکته اشاره کنیم که دوش آب گرم طرفداران بیشتری دارد و افراد معمولاً ترجیح می‌دهند بعد از ورزش یا یک روز سخت با آب گرم خستگی را از تن در کنند.

1.      کاهش قند خون

مطالعات نشان داده‌اند، افرادی که بعداز تمرینات فیتنس پیشرفته دوش آب گرم گرفتند، پس از خوردن غذا 10 درصد قند کمتری داشتند، نسبت به افرادی که ورزش کرده بودند. بدون شک انجام تمرینات ورزشی به صورت مداوم تأثیر بیشتری بر قند خون خواهد داشت، با این حال این مورد را به عنوان نتیجه یک آزمایش علمی می‌پذیریم.

2.      بهبود سلامت قلب و عروق

به نظر می‌رسد حمام کردن با آب گرم بعد از تمرینات فیتنس پیشرفته جریان خون را در افراد مبتلا به نارسایی مزمن قلبی بهبود می‌بخشد. این به دلیل گشاد شدن طبیعی رگ‌های خونی هنگام قرار گرفتن در معرض دمای بالا است. همچنین سفتی شریانی که یکی از دلایل ابتلا به فشار خون است، با ماساژ پاها کم می‌شود.

3.      بهبود سلامت عضلات و مفاصل

همانطور که در بالا ذکر شد، دوش آب گرم بعد از بدنسازی در منزل می‌تواند جریان خون را افزایش داده و به تسکین مفاصل سفت و ماهیچه‌های خسته کمک کند. در همین حال، دوش آب سرد می‌تواند التهاب را کاهش دهد و به بی حسی درد کمک کند.

4.      بهبود سلامت مغز

در طی مطالعاتی که در سال 2018 انجام شد، آب گرم بر پروتئین BDNF، که چندین عملکرد مهم مربوط به نخاع و مغز بر عهده آن است ، اثرات زیر را داشت:

• تقویت بقای سلول های عصبی
• تقویت رشد، بلوغ و نگهداری سلول های عصبی
• تقویت یادگیری و حافظه

• 1.      بهبود کیفیت خواب

  اغلب از طرف پزشکان و مراجع درمانی توصیه می‌شود پیش از خواب دوش آب گرم بگیرید. دلیل این تأثیرگذاری مجموعه‌ای از دلایل است که در کنار هم به رفتن بدن به حالت استراحت کمک می‌کنند. در واقع این که هنگام دوش گرفتن بدن گرم  و سپس رفته رفته خنک می‌شود به اندام‌ها آرامش می‌دهد.

  انتخاب کنید؛ دوش آب سرد یا دوش گرم؟

  پزشکان گاهی اوقات گرما یا سرما درمانی بعد از آموزش حرکات بدنسازی را برای افرادی که آسیب‌های عضلانی یا استخوانی دارند توصیه می‌کنند. با این حال، هنوز مشخص نیست که آیا دوش آب سرد یا آب گرم مزایای استفاده از یخ یا پد گرم کننده را دارد یا خیر. برخی از افراد مبتلا به آرتریت از دوش آب گرم در صبح لذت می‌برند زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا احساس تحرک داشته باشند. با این حال، دوش آب سرد برای صدمات همراه با التهاب مفید است. افراد مبتلا به اگزما و سایر بثورات باید از دوش آب گرم به طور کلی اجتناب کنند، زیرا این دوش می‌تواند باعث خشکی بیشتر پوست شود.

  حال که در مورد فواید دوش آب سرد و گرم خواندیم، وقت آن رسیده است که یکی را انتخاب کنیم. البته درست نیست که بخواهیم چنین انتخابی انجام دهیم، مسلم است که هر کدام در شرایط مختلف کارایی دارند. نکته‌ای که در این بخش قصد داریم بیان کنیم، این است که بیشتر فوایدی که هر کدام از دوش آب سرد و گرم دارند، با ورزش و سبک زندگی درست هم به ما می‌رسند. بنابراین بهتر است در کنار آن‌ها با دیدن آموزش فیتنس یا بدنسازی، شروع به ورزش کنیم. اگر در مورد انتخاب برنامه ورزشی دچار مشکل هستید، می‌توانید از کمک مهدی شرافت قهرمان بدنسازی استفاده کنید، به این ترتیب بسته به شرایط خود می‌توانید از آموزش فیتنس در منزل هم استفاده کنید. به نظر شما بدنسازی در منزل به اندازه حضور در باشگاه کارآمد است؟

  سخن پایانی

  دوش آب سرد و گرم هرکدام مزایای خود را دارند، به طور کلی بهتر است دمایی بین این دو انتخاب شود. چرا که برای مثال تماس زیاد آب گرم با سر می‌تواند به موها آسیب وارد کند و آب خیلی سرد هم موجب شک می‌شود. اما اگر درد عضلانی دارید و می‌خواهید به تسکین آن کمک کنید یا خوب نمی‌خوابید و به دنبال تأثیر آنی هستید، استفاده درمانی از دوش آب سرد یا گرم خوب است. به هر حال در طول هفته چند بار به حمام می‌روید و قرار بر فایده رسانی است، بسته به عادتی که دارید نتیجه خواهید دید. نظر شما چیست؟ به نظر شما فوایدی که نام بردیم با دوش گرفتن خود را نشان می‌دهند، یا بهتر است تمرکز بیشتر را بر آموزش حرکات بدنسازی با مهدی شرافت قهرمان بدنسازی بگذاریم و با تمرین مداوم به آن‌ها برسیم؟