آنچه امروزه ما به عنوان ورزش و فیتنس میشناسیم، یک اختراع مدرن است که از دهه ۷۰ میلادی آغاز شد. در آن دهه دویدن و ورزشهایی مانند ایروبیک و HIIT وارد زندگی روزمره مردم شد. البته بدیهی است انجام فعالیتهای بدنی به قرنها و هزارههای پیش از آن برمیگردد. در آن زمانها چنین فعالیتهایی سبک زندگی انسانها بود و برای آنها فعالیت فوق برنامه محسوب نمیشد. پر واضح است که در آن زمان دستگاهها و ماشینهای بدنسازی امروزی وجود نداشت، با این حال انسان قرنهای گذشته وضعیت جسمانی بهتری نسبت ما داشته است. در این مقاله با نگاهی به تاریخ ورزش و المانهای مدرن در ورزش امروز میخواهیم فرق دنیای مدرنیته ورزش را با ورزش سنتی بیا کنیم.
دوران اولیه: انجام فعالیت برای گذران زندگی
از آغاز زندگی بشر تا ۱۰۰۰۰ سال قبل از میلاد، انسان برای بقا، شکار و زنده ماندن مدام مجبور به فرار بود. فعالیتهای انسانهای اولیه، به نجات یافتن از تهدیدها و ساخت ابزار با اشیای طبیعی خلاصه میشد. بنابراین قدرت و تحرک انسانهای اولیه براساس نیاز آنها شکل گرفت نه برنامههای مشخص و چهارچوببندی شده.
دوران نوسنگی: فرهنگ محصولات زراعی
در سالهای بین ۱۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد، انقلاب کشاورزی به عنوان طلوع تمدن شناخته میشود. گذر انسان از زندگی به عنوان شکارچی به کشاورز نوع فعالیتهای او را نیز تحت تأثیر قرار داده است. پیش از آن محدوده فعالیتهای آنها تنها چند حرکت تکراری را در بر میگرفت، اما پس از آن حرکات پیچیدهتر وارد زندگی بشر شد تا بتواند نیازهای خود را برطرف کند. پیچیدگی حرکات جدید به ابزارهای جدیدی که بشر میخواست مرتبط بود. برای مثال بالا رفتن از نردبان به جای درخت.
دوران باستان: آمادگی برای جنگ
در سالهای بین ۴۰۰۰ سال پیش از میاد تا ۴۷۶ سال پس از میلاد که امپراتوری روم سقوط کرد، جنگاوری به اصلیترین فعالیت بدنی انسانها تبدیل شد. آشوریها، بابلیها، مصریها، ایرانیها و بعدها، یونانیها و رومیها همگی تمرینات بدنی را به پسران و مردان جوان آموزش دادند تا برای نبرد آماده شوند. آموزش نظامی باستانی شباهتهایی با حرکات پیشینیان غارنشین ما در طبیعت داشت، اما با ساختار بیشتر و هدف نهایی متفاوت. سوابق زیادی در دست است که نشان از دنیای مدرنیته ورزش در زمان باستان دارد اما بازهم ورزش سنتی در آن زمان مورد استفاده قرار میگرفته. چرا که بررسیها نشان میدهد در مصر باستان مسابقاتی برگزار میشد و همگی میدانیم که اولین مسابقات المپیک توسط یونانیان باستان جهانی شد.
قرون وسطی: نادیده گرفتن بدن
این دوران زمان دشواری زندگی انسانها بود، چرا که امپراتوریها با حملات و جنگهای زیاد سعی بر براندازی یکدیگر داشتند، حملات بربرها جهان را دچار بحران کرده بود و بیماریهای واگیردار زندگی را برای بشر دشوارتر میکرد. بنابراین دیگر رمقی برای تقویت جسم و گسترش ورزش سنتی در مردم وجود نداشت.
دوران رنسانس: شروعی تازه
دوران رنسانس به سالهای بین قرن ۱۴ تا ۱۶ میلادی گفته میشود. شکوفایی علم و تحقیق روی آناتومی بدن و زیست شناسی، توجه انسان را به بدن خود جلب کرد و حرکت به سوی دنیای مدرنیته ورزش آغاز شد.
انقلاب صنعتی: فعالیت آگاهانه
زمانی که در قرن هجدهم انقلاب صنعتی شکل گرفت و مردم دیگر مانند گذشته مجبور نبودند کارها را دستی انجام دهند، تحرک به حداقل میزان خود رسید. در این زمان بود فعالیت بدنی به شکلی عمدی و آگاهانه آغاز شد. برای مثال کشتی، سوارکاری و شمشیربازی در بین تمرینات فیزیکی دیده میشد.
ظهور صنعت مدرن ورزش و تناسب اندام
قرن بیستم ظهور ورزشهای تخصصی و رقابتی و همچنین ظهور یک بازار و صنعت «تناسب اندام» منظم و پررونق بود. در این زمان شاهد مجلاتی در مورد تناسب اندام بودیم و باشگاههای ورزشی در همین زمان آغاز به کار کردند. به دلیل گران بودن، مراکز تناسب اندام قبل از جنگ جهانی اول مورد استقبال طبقه بالای جامعه فرانسه و اروپا قرار گرفت. پس از جنگ، طبقه کارگر نیز به جنبش فرهنگ ورزشی دسترسی پیدا کرد.
جایگاه امروزی ورزش و تناسب اندام
امروز میبینیم که تغییرات بسیاری در فرهنگ ورزش کردن و شیوه انجام آن رخ داده است. منابع بسیار زیادی در دسترس ما است که میتوانیم با بهریگیری از آنها تمرینات ورزشی را حتی در خانه انجام دهیم.
این تغییرات را تا حد زیادی مدیون تکنولوژیهای نوین هستیم. در نظر داشته باشید که اینترنت تا چه اندازه در گسترش آموزش بدنسازی و فیتنس مؤثر بوده است. علاوهبر اینها تولید و استفاده از ابزارهای مختلف مانند دستگاههای ورزشی و حتی ابزارهای کوچکتر مانند دمبل، کشها، توپهای پیلاتس و غیره به ایجاد حرکات بیشتر کمک کرده است. همین که در سالهای اخیر شاهد ابداع رشتههای ورزشی مختلفی بودهایم نشان از حضور مدرنیته در جهان ورزش دارد.
گذر از ورزش سنتی به مدرن در سالهای اخیر
جدای از این بحث که میتوان مدرنیته و سنت را در گذر از تاریخ دید، از آغاز ورزش به شکل امروزی که گفتیم در دهه ۷۰ میلادی رخ داد تا امروز نیز شاهد تغییراتی بودیم، که شاید بتوانیم نام سنت و مدرنیته را روی آن بگذاریم. در ورزش سنتی اگر افراد به باشگاه میرفتند، در روزهای مختلف روی عضلات مختلف کار میکردند. به شکلی که یک روز با نام «روز پا» و روز دیگر با نام «روز شکم» برنامه ریزی میشد. اما بدنسازی در دنیای مدرنیته ورزش به این صورت است که هر روز روی تمام یا بیشتر عضلات کار میشود.
ورزش مدرن
ورزش مدرن، تمرینات مبتنی بر علم را آموزش میدهد که به شما امکان میدهد در چند دقیقه نتیجهای را به دست آورید که تمرین سنتی برای رسیدن به آن به ساعتها زمان نیاز دارد. ما در ورزش مدرن برای رسیدن به نتیجه مدام دقت میکنیم که هر حرکت چه تأثیری دارد، چگونه از آسیب آن در امان باشیم و این که در چه زمانی و به چه تعداد آن را انجام دهیم. به عبارت بهتر چون هدف از فعالیت رسیدن به سلامتی است نه اهدافی مثل جنگاوری و گذران زندگی، با دقت بیشتر و با اتکا به اصول آناتومی بدن آنها را انجام میدهیم. بنابراین میتوانیم بگوییم که فرق دنیای مدرنیته ورزش و ورزش سنتی نه تنها در نوع حرکات و نحوه انجام آن، بلکه در هدفی که از انجام آن داریم نیز هست.
استفاده از آموزش آنلاین
اینترنت سهم بزرگی در تبدیل ورزش سنتی به ورزش مدرن دارد. به ویژه پس از بحرانی که بیماری کرونا ایجاد کرد داشته است. امروز میبینیم که بسیاری از مربیان و ورزشکاران حرفهای آموزش فیتنس در منزل یا حتی فیتنس پیشرفته تهیه میکنند تا به ما در کنار زدن کرختی خانه نشینی و عدم کار کردن باشگاهها کمک کنند. وجود اپلیکیشنهای مختلف نیز باعث شده تا آموزش رایگان بدنسازی به راحتی در دسترس تمام کاربران قرار بگیرد و امکان ورزش کردن برای همه وجود داشته باشد. در این نوع از اپلیکیشنها به آموزش حرکات بدنسازی پرداخته میشود و میتواند به شما در فرمدهی بدنتان کمک بسیاری کند.
سخن پایانی
انسان از آغاز تاکنون مدام در حال پیشرفت بوده است. این پیشرفت در تمام ابعاد زندگی ما دیده میشود. فعالیتهای بدنی نیز با این پیشرفت همگام بودهاند. تفاوت ورزش با سایر زوایای زندگی بشر این است که، زمانی جزئی اصلی از زندگی بوده است و اکنون به یک فعالیت فوق برنامه و آگاهانه تبدیل شده است.
اگر شما هم میخواهید با ورزش کردن جسم خود را تقویت کنید، میتوانید با آموزش بدنسازی در منزل مهدی شرافت قهرمان بدنسازی آغاز کنید.